حضور مستمر حافظ در صحنه و نزدیکی به محافل سیاسی
از آنجائیکه یکی از دلایل سه گانه انعکاس مضامین اجتماعی-سیاسی در شعر حافظ، نزدیکی او به محافل سیاسی – حکومتی شیراز بوده است و اشراف و اطلاع او از وقایع و حوادثی که
در دربار ها می گذشته است دستمایهی اصلی واکنش او به این وقایع بوده است؛ لذا در این گفتار سعی میشود که این دست وقایع و موضع گیری های دولت ها و واکنش حافظ و انعکاس
آن در شعرش، به تفکیک هر دوره بیان شود. چراکه ما معتقدیم شاعر بر اساس همین واقعیت ها بوده است که به تحلیل و نقد رفتار حکومتگران و سردمداران سیاسی-فرهنگی پرداخته
است و آنها را در شعرش منعکس کرده است و در موقعیت مقتضی به توصیه و تذکر دست یازیده است.