الف ) وضعیت تربیتی، آموزشی

از قراین و شواهد موجود می توان به این باور رسيد که حافظ در خانوادهای بافرهنگ زاده شده، بالیده و زیسته است و از خانه تا مکتب خانه یعنی محیط تربیت و آموزش وی وقفه ای نبوده ات به شهادت محمد گل اندام او آثار بسیاری از بزرگان را خوانده است و از محضر علمای بزرگ زمانه خود بهره جسته است؛ با قرآن موانست داشته، ذهن وجانش را با خواندن و حفظ أن پرورده وتعقل و تفکر در مسایل

بنیادی را مرهون این كتاب میداند؛ چنان که خود میگوید « هرچه کردم همه از دولت قرآن کردم » .

مرحوم زرین کوب در خصوص کتب و نوشته های آن دوران در مدارس و مجالس علمی شیراز چنین می گوید «گذشته از مفتاح کتاب پر آوازه سکاکی که با شرح وتفسیرهای گوناگون در این ایام اساس تعلیم ادب به شمار می آمد ، در حلقه ی استادان شهرهم کتب حکمت رایج بود هم کتب کلام، غیر از کشاف زمخشری که از سال ها پیش رواج داشت ، هم کتاب های امام فخر رازی تدریس می شد هم آثار بیضاوی، علمای شهر بر آثاری همچون

طوالع و مصباح بیضاوی ،…………………………………..